Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

Δρακουλας B.Stoker

"ο βρυκολακας ζει για παντα,δεν πεθαινει με το περασμα του χρονου. Τρεφεται και δυναμωνει με το αιμα των ζωντανων. Δεν εχει σκια,δεν αντικατοπτριζεται το ειδωλο του στον καθρεφτη ενω ειναι τρομερα δυνατος. Ενας βρυκολακας μπορει να μεταμορφωθει σε λυκο,νυχτεριδα και να κρυβεται μεσα σε ομιχλες που δημιουργει ο ιδιος. Ερχεται σαν φεγγαροσκονη το βραδυ,βλεπει στο σκοταδι ενω μπορει να γινει πολυ μικρος και να περασει μεσα απο μια χαραμαδα. Οταν βρει μια φορα το δρομο του μπορει και μπαινοβγαινει οποτε θελει ακομα και σε μερη ερμητικα κλειστα...Ωστοσο,αυτο το πλασμα δεν δρα ανεξελεγκτα αλλα υπακουει σε καποιους φυσικους νομους. Στην αρχη δεν μπορει να μπει καπου μονος παρα μονο αν τον καλεσει καποιος.Επειτα μπαινοβγαινει ανενοχλητος. Η δυναμη του εξαντλειται με τον ερχομο της ημερας και τοτε καταχωνιαζεται μεσα σε ενα φερετρο οπου και κοιμαται με ανοιχτα τα ματια. Φοβαται το σκορδο,τον σταυρο και τα κλωναρια αγριοτριανταφυλλιας.Πεθαινει αν καποιος καρφωσει την καρδια του και του κοψει το κεφαλι. Ο βρυκολακας καλειται επισης νοσφερατου και βαμπιρ και λεγεται οτι απεχτησε αυτες τις ιδιοτητες του επειδη ηρθε σε συμφωνια με τον ιδιο το διαβολο. Διδαχτηκε τα μυστικα του στη "σχολομαντεια" αναμεσα στα βουνα πανω απο τη λιμνη Χερμανσταντ. Λεγεται οτι το ονομα του ειναι Βοιβοδας Δρακουλας και ειναι αυτος που καταφερε πριν απο αιωνες να εξοντωσει τους Τουρκους στα συνορα της χωρας του.

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Η θυσια

  < Πηρε στα χερια του το χαρτι που πανω του ητανε γραμμενες οι εντυπωσεις απο την επαφη μαζι της. Ητανε "υπεροχο πλασμα", "μαγικη", "μοναδικη","ανεπαναληπτη εμπειρια"...και αλλα πιο συγκεκριμενα σχολια που εκαναν νυξη στην ευελιξια και την φαντασια της>
    Ειχε περασει αρκετος καιρος απο τοτε που την αναζητουσανε μεσα στους διαδρομους του μεγαρου μουσικης. Εμοιαζε με κυνηγητο αναμεσα στον αιμοσταγη θυτη και στο θυμα που ξερει οτι η αιχμαλωτιση του θα σημανει το τελος του. Ητανε το αρχεγονο,μακαβριο παιχνιδι αναμεσα στο σαρκοβορο λιονταρι και στην επιθυμητη γαζελα.
Ετρεχε στους δαιδαλωδεις διαδρομους του κτιριου και του μυαλου της ενω γυρω της ξεχυνοτανε η πενθιμη και οργιαστικη μουσικη που παιζοτανε σε καποια αιθουσα του μεγαρου μουσικης. Ο θυτης την πλησιαζε ολο και πιο πολυ μεχρι που την αρπαξε αγρια απο το λαιμο. Το ουρλιαχτο της ενωθηκε με την πονεμενη κραυγη της πρωταγωνιστριας την ωρα που εκλεινε η αυλαια για το τελος του πρωτου μερους.
     Τιποτα δεν εγινε διαφορετικα απ'οτι περιμενε.Το τελος της ητανε αναμενομενο. Αλυσοδεθηκε και οδηγηθηκε αιχμαλωτη σ' ενα υπογειο του μεγαρου την ωρα που αρχιζε το δευτερο μερος της παραστασης. Τωρα ανοιγει ξανα η αυλαια και εκεινη βρισκεται ξαπλωμενη πανω σε ενα βωμο. Σ' εναν μαρμαρινο,καταλευκο σαν κυκνο,παγωμενο βωμο. Εκεινος βρισκεται κοντα της. Σκυβει απο πανω της και την εξεταζει προσεκτικα. Καθε αμυχη,πτυχη και λεπτομερεια του σωματος της αναλυεται απο το αδηφαγο βλεμμα του. Την αγγιξε παντου για να βεβαιωθει οτι ειχαν εξαλειφθει ολες οι προεξοχες της και οτι ητανε επιπεδη και αρτια οπως την θελανε,οπως επρεπε να ειναι. Εκεινη εκλεισε τα ματια της, εσφιξε τους μυς της και ετσι σιωπηλα και σπαρακτικα παρεδωσε την ψυχη της σ'αυτον. Δεν αντεδρασε καθολου. Δεν προσπαθησε να ξεφυγει. Ξαπλωμενη πανω στο μαρμαρο σαν λευκη,ηλιακη μαγισσα περιμενε,περιμενε....και φοβοτανε. Το δωματιο ητανε σκοτεινο μονο το απαλο φως της πανσεληνου εμπαινε απο τα μισανοιχτα παραθυρα. Οι λοιποι θυτες κοιταζανε με αγωνια την διαδικασια. Το χαμογελο του εξεταστη τους βεβαιωσε οτι ολα πηγανε καλα. Την στιγμη εκεινη ακουγεται μια πενθιμη αρια σε λα μειζονα....
    Εξω απο το δωματιο στους λαβυρινθους του μεγαρου καποιος την αναζητα....χρονια, ισως και αιωνες...την αναζητα γιατι θελει να την σωσει,θελει να μπει αναμεσα σε κεινη και τους θυσιαστες της θελει να την απομακρυνει απο την λευκοτητα του ανυποψιαστου θανατου. Καποια στιγμη φτανει στο υπογειο,σκοτεινο δωματιο. Ξερει καλα οτι αν ανοιξει την πορτα θα την δει μεσα, νιωθει οτι  εφτασε στο τελος της αναζητησης ομως... φοβαται. Φοβαται αυτο που θα αντικρυσει. Τελικα, τεντωνει το χερι και την ανοιγει. Μπροστα του ξεδιπλωθηκε η εικονα του βωμου ο οποιος ητανε πια εγκαταλελειμμενος. Το βλεμμα του περιπλανηθηκε πανω στο μαρμαρο. Πανω στο λευκο ελαμπαν κοκκινες κηλιδες. Το αιμα της. Ητανε στεγνο και κοκκινο σαν τη ζωη ομως για εκεινη δεν υπηρχε πια ζωη. Πονεσε πολυ που εφτασε τοσο αργα,που δεν προλαβε να τη σωσει. Τοτε,ο δουλοπρεπης υπαλληλος του εφερε ενα χαρτι. Το πηρε στα χερια του και το ξεδιπλωσε με πονο.Διαβασε: < Ητανε "υπεροχο πλασμα", "μαγικη", "μοναδικη","ανεπαναληπτη εμπειρια"...και αλλα πιο συγκεκριμενα σχολια που εκαναν νυξη στην ευελιξια της και την φαντασια της>....εκεινος κοιταξε μια το χαρτι με τις επευφημιες και μια τα αιματα... τοσο αιμα για ενα κομματι χαρτι; τοση απωλεια για μια ανυποληπτη υποληψη; και τοσος πονος που δεν καταφερα να φτασω εγκαιρα για να σου πω ποσο σ'αγαπησα....την ιδια στιγμη που στις αιθουσες του μεγαρου αρχισε να παιζεται το ρεκβιεμ του mozart...

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Yπαρξισμος

Φιλοσοφια συνδεδεμενη με την ανθρωπινη υπαρξη και μονο, με τον ανθρωπο στο επικεντρο του ενδιαφεροντος,τον ανθρωπο ως μαναδικη και ανεπαναληπτη υπαρξη. Υπαρξη η οποια προηγειται της ουσιας δεν ειναι εγγενης και στατικη αλλα διαμορφωνεται αεναα με την προσωπικη δραση. Γι'αυτο και ο ανθρωπος θεωρειται υπευθυνος για την ζωη τις επιλογες του. Ευθυνη ναι,αλλα οχι περιοριζομενη στα πλαισια της ατομικοτητας γιατι καθε ατομικη επιλογη επηρεαζει το συνολο. Οι ατομικες επιλογες δεσμευουν την ανθρωποτητα.
Τι σημαινει ελευθερια στον υπαρξισμο;. Ελευθερια = υπευθυνοτητα. Συμφωνα με τον Sartr εκπροσωπο του αθειστικου υπαρξισμου:
"ο ανθρωπος ειναι καταδικασμενος να ειναι ελευθερος σ'εναν κοσμο χωρις κανονες και χωρις κατευθυντηρια πορεια. Πρεπει ο ιδιος να χαραξει το δρομο του,πρεπει ο ιδιος να βρει τροπο να ζησει".
"o ανθρωπος ειναι καταδικασμενος να ειναι ελευθερος. Καταδικασμενος γιατι δημιουργησε,δεν επλασε μονος του τον εαυτο του κι'ωστοσο ειναι ελευθερος γιατι απο τη στιγμη που γεννιεται ειναι υπευθυνος για οτι κανει".

Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

Laidy Shalott

H Λαιδη Shalott ζει στο καστρο ενος νησιου που βρισκεται κοντα στο Καμελοτ. Oι ντοπιοι ελαχιστα γνωριζουν γι'αυτη τη μοναχικη σιλουετα που διακρινεται απο το παραθυρο της να υφαινει ασταματητα. Πιστευουνε οτι ειναι καταραμενη και οτι αυτο που υφαινει ειναι ενα μαγικο διχτυ που την κραταει αιχμαλωτη στον εαυτο της.
"Ισως γι'αυτο δεν στρεφει ποτε το βλεμμα της  στον εξω κοσμο". Ψιθυριζουν μεταξυ τους.
 "Στεκεται μπροστα απο εναν καθρεφτη και υφαινει αδιακοπα μερα και νυχτα". Σιγομουρμουρανε οι ντοπιοι που βλεπουνε απο τα παραθυρα του καστρου την πανεμορφη Λαιδη να περναει απο τα δαχτυλα της με επιδεξιες κινησεις τον μαγικο ιστο της ο οποιος αντανακλαται σε εναν τεραστιο καθρεφτη.Τις νυχτες με πανσεληνο τα μαλλια της γινονται πιο κοκκινα κι'απο το αιμα,οι κινησεις της γρηγορες και ασθμαινουσες,το σωμα της τρεμοπαιζει στη φλογα του κεριου ενω τα ματια της, σαν κρυσταλινες χαντρες, αστραφτουνε κατω απο τις φως της σεληνης.Ποτε-ποτε στρεφει το βλεμμα της προς τον καθρεφτη κι'αυτος της αντιγυριζει την οψη του εξω κοσμου. Μια στιγμιαια αντανακλαση! μια γρηγορη διασταυρωση του εσω με το εξω που ομως διακοπτεται αιφνιδια απο τον ηχο αργαλειου, απο το μεταξενιο νημα που κυλιεται στα ποδια της,απο τον φοβο της καταρας που ουτε και η ιδια δεν γνωριζει. Οχι δεν πρεπει να κοιταξει εξω. Ξαναστρεφει το βλεμμα της στο νημα και συνεχιζει.....
Ξαφνικα, ενα απαλο φυσημα του αερα την κανει ν'αναριγησει. Αφηνει το νημα και πλησιαζει τον καθρεφτη οπου πανω στην λεια επιφανεια του αντανακλαται η μορφη ενος νεου,ενος καβαλαρη  που μοιαζει να κατευθυνεται προς το καστρο της.Σταδιακα ο ηχος του ανεμου δυναμωνει και η μορφη του καβαλαρη ολοενα και μεγαλωνει μεσα στον καθρεφτη. Τωρα τον βλεπει καθαρα. Ειναι ο Λανσελοτ!Πανω στο μεγαλοπρεπο ασπρο αλογο καθεται ο ομορφοτερος ιπποτης της στρογγυλης τραπεζης , ο εμπιστος του βασιλια Αρθουρου ο εραστης της βασιλισσας Γκουινιβερ!τα ματια της Λαιδη καρφωνονται πανω στον καθρεφτη  προσπαθοντας να ξεχωρισουνε τα χαρακτηριστικα του ομορφου νεου. Τα μακρια του μαλλια χαιδευουνε απαλα τον αυχενα του και τα μπλε του ματια κοιταζουνε ανησυχα γυρω του. Στο πλευρο του κρεμεται το σπαθι του Ιπποτη  και τα ρουχα του μαρτυρουν την ευγενικη του καταγωγη. Ειναι ομορφος,πολυ ομορφος η Λαιδη δεν εχει ξαναδει τοσο ομορφο αντρα. Η λαμψη του φεγγαριου δυναμωνει την ενταση της και λουζει το δωματιο σ'ενα δυνατο φως. Το βλεμμα της Λαιδη  συνανταται με τη σεληνη σε μια υστατη προσπαθεια να μεινει καρφωμενο στον καθρεφτη.Ομως το κεφαλι της στρεφεται αργα προς το παραθυρο,τα ματια της ξεκολλανε απο τον καθρεφτη και πανε και καρφωνονται πανω στον Λανσελτον τη στιγμη που περναει κατω απο το παραθυρο της,τη στιγμη που η χρυσοποικιλτη σεληνη διαπερναει το σωμα της και φωτιζει ολο το δωματιο μετατρεποντας τη νυχτα σε μερα. Τοτε, φωτισμενη ολοκληρη σαν μια πνοη ζωης και θανατου να την διαπερασε αφηνει κατω το υφαντο και στρεφει την πλατη της στον καθρεφτη. Κατεβαινει αργα τα σκαλια του καστρου και με οδηγο τη σεληνη μπαινει σε μια βαρκα με κατευθυνση το Καμελοτ. Ενα μειγμα ποθου και ιερης μανιας την εχει καταλαβει. Μια σιγαστη επιθυμια να συναντησει τον Λανσελοτ να του παραδοσει την ιεροτητα του σωματος της πριν την προλαβει η καταρα, πριν ξημερωσει και χαθει για παντα. Ολη νυχτα επλεε στα θολα νερα του ποταμου ομως τα βλεφαρα της αρχισανε να βαραινουν,το σωμα της να ποναει απο το κουπι. Παραδοθηκαν οι μυς του σωματος της σε ληθαργο και ετσι τη βρηκε το ξημερωμα. Ξαπλωμενη μεσα στην βαρκα με τα μεταξενια μαλλια της να σκεπαζουν το πανεμορφο σωμα της το οποιο εμοιαζε μαρμαρινο. Εκει,στην ακτη της λιμνης του Καμελοτ την βρηκαν οι ακολουθες της Γκουινιβερ συνοδευομενες απο τον Λανσελοτ. Μολις την ειδαν αναρριγησαν απο την μαρμαρινη ομορφια της και την εβγαλαν απο την βαρκα. Ο Λανσελοτ εσκυψε απο πανω της και μαγευτηκε απο αυτο το νεκρο προσωπο. Παραμερισε τα μαλλια της και αφησε ενα δακρυ να κυλησει πανω σ'αυτη την χαμενη για παντα ομορφια. Της φιλησε απαλα τα χειλη και την ανακυρηξε πνευμα της λιμνης. Την πηρε στα χερια του και με ανειπωτη ιεροτητα την αποθεσε απαλα στα νερα της λιμνης. Εκεινη βυθιστηκε μεσα τους και χαθηκε για παντα. Ομως ο Λανσελοτ δεθηκε μαζι της με αορατα δεσμα. Καθε φορα που ποναει,νιωθει απογνωση η φοβο παει στην λιμνη. Τοτε κεινη εμφανιζεται με την εξαυλωμενη αερινη μορφη της και του χαιδευει απαλα την ψυχη του του απαλυνει τον πονο με το συριστικο,μαγικο τραγουδι της και διωχνει μακρια τους φοβους του. Ειναι το φιλι του που της εδωσε ζωη και ειναι αυτη που του την επιστρεφει καθε φορα που τη χρειαζεται. Ζωη και Αγαπη δεμενη με αορατα δεσμα,αιωνια,πιο ισχυρα κι'απο το θανατο....

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2009

Felinismos

Κολυμπησα από το βυθο στην επιφανεια της θαλασσας και ειδα το πλοιο του Φελινι να φευγει σαν σκηνη βαλσαμωμενη από σεληνιακα ξορκια. Στο καταστρωμα του περιφερεται ενας εκκεντρικος,ποιητικος κοσμος, αλλοκοτες ανθρωπινες φιγουρες, γκροτεσκα προσωπα που συνθετουν ιδιομορφα ψυχολογικα τοπια. Ενας φανταστικος κοσμος από αλλοπαρμενες γυναικειες υπαρξεις παρελαυνει στην "πολη των γυναικων", εκκεντρικες φυσιογνωμιες στην "dolce vita" ενώ λιγο παρακατω η "προβα ορχηστρας" σιγονταρει την oργιαστικη τελετουργια της εξεγερσης υπο τους ηχους του Ομποε, του Φλαουτου, του Βιολοντσελου. Ο Φελινικος κοσμος, είναι ενας κοσμος πνευματων,ένα τσιρκο ευθυμης μελαγχολιας που θετει θεμελια ονειρων και ανακαλει στη μνημη την αθωοτητα της παιδικης ηλικιας με σαγηνευτικη αφελεια. Καθως αναδυονται οι μνημες αιρεται ο ισχυρος δεσμος συνδεσης μεταξυ των αφηγηματικων επεισοδιων και η αυστηρη αιτιωδης συναφεια τους. Γιγαντοσωμες πληθωρικες υπαρξεις, κλοουν,νανοι,πνευματα,στοιχειωμενες μνημες,μασκαραδες,τρομαχτικα αλλα και μοναχικα πλασματα ξεχειλιζουν από πληθωρικοτητα γεμιζοντας την οθονη με τη χυμωδη ιδιοσυγκρασια τους.....

O Θανατος των εραστων

Charles Baudelaires
Κρεβατια θα'χουμε ανθινα γεματα αιθερια μυρα.
Ντιβανια ολοβελουδινα σαν μνηματα βαθια.
Στις εταζερες λουλλουδια παραξενα τριγυρα
που ανοιξανε μονο για μας σε μερη μαγικα.

Και ποια την αλλη να υπερβει στην υστατη φωτια τους
οι δυο καρδιες μας -σαν τρανες λαμπαδες δυο- μαζι
θα διπλοκαθρεφτισουνε το διπλοφωτισμα τους
στα πνευματα μας που'ναι δυο καθρεφτες αδερφοι.

Και μια βραδια ολογαλανη,ροδινη,μυστικη
θε ν'ανταλλαξουμε αξαφνα την ιδια αναλαμπη
σαν ενα μακροθρηνημα που φερνει ο χωρισμος.

Κι'αργοτερα ενας αγγελος θα ερθει φως να χυσει
-τις πορτες μισανοιγοντας πιστος και χαρωπος-
στους δυο καθρεφτες τους θαμπους,
στις φλογες που'χαν σβησει.

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

Συντομη Ιστορια του Συμπαντος

http://www.phys.uoa.gr/~nektar/science/physics/elegant_universe.htm
Στα τέλη του 16ου αιώνα ο Γαλιλαίος πρώτος μελέτησε τη δύναμη της βαρύτητας και εξέφρασε τους νόμους των σωμάτων που πέφτουν στη Γη. Ο πρώτος που μίλησε με πρακτικά μαθηματικά για τον ουρανό ήταν ο Γιόχαν Κέπλερ στις αρχές του 17ου αιώνα, περιγράφοντας τους κανόνες που υπολόγιζαν την κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ήλιο. Μερικές δεκαετίες αργότερα ο Ισαάκ Νεύτων, ο μεγαλύτερος ίσως φυσικός επιστήμονας όλων των εποχών, διατύπωσε τη θεωρία του για τη βαρύτητα και ενοποίησε τον ουρανό με τη Γη υποστηρίζοντας ότι οι ίδιοι ακριβώς νόμοι ισχύουν παντού. Η βαρύτητα είναι η εμφανέστερη από τις δυνάμεις της φύσης και μαζί με το μαγνητισμό (πολύ λιγότερο) οι μόνες που απασχολούσαν τους ανθρώπους μέχρι τότε. Οι νόμοι του Νεύτωνα ήταν τόσο ακριβείς, που ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούνται αυτούσιοι για το σύνολο των εφαρμογών της μηχανικής. Η απλότητα και η κομψότητα των εξισώσεων που περιέγραφαν τη βαρύτητα ήταν αφοπλιστικές. Ο Νεύτωνας όμως είχε ένα «ένοχο μυστικό»: Ποτέ δεν κατανόησε το μηχανισμό με τον οποίο εργάζεται η βαρύτητα.





Ο Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ στα μέσα του 19ου αιώνα διατύπωσε τις εξισώσεις του ηλεκτρομαγνητισμού, ενοποιώντας τις δύο μέχρι τότε θεωρούμενες διαφορετικές δυνάμεις, τον ηλεκτρισμό και το μαγνητισμό, σε ένα ενιαίο θεωρητικό πλαίσιο. Και πάλι οι εξισώσεις αποδείχθηκαν κομψές και απλές και χρησιμοποιούνται αυτούσιες μέχρι σήμερα σε όλες σχεδόν τις πρακτικές εφαρμογές.





Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν διατύπωσε τη δική του θεωρία της βαρύτητας μέσα από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας. Μια θεωρία που μέχρι σήμερα περιγράφει με απόλυτη αποτελεσματικότητα το σύμπαν σε πολύ μεγάλες κλίμακες πλανητών, αστεριών, γαλαξιών, του ίδιου του σύμπαντος στην έκτασή του. Όμω5 οι κόσμοι του Μάξγουελ και του Αϊνστάιν δεν συναντιόνταν πουθενά. Ο ηλεκτρομαγνητισμός και η βαρύτητα ήταν δύο δυνάμεις που περιγράφονταν από εντελώς διαφορετικά μαθηματικά πλαίσια. Ο Αϊνστάιν πέρασε το τελευταίο μέρος της ζωής του προσπαθώντας να διατυπώσει μια ενοποιημένη θεωρία, που θα περιέγραφε και τις δύο δυνάμεις. Δεν τα κατάφερε ποτέ, πράγμα όχι παράξενο όπως θα δούμε στη συνέχεια. Την ίδια εποχή που ο Αϊνστάιν δούλευε αποκομμένος στην ενοποιημένη θεωρία του, οι συνάδελφοί του φυσικοί Τζέι Τζέι Τόμσον, Έρνεστ Ράδερφορντ, Νιλς Μπορ και Τζέιμς Τσάντγουϊκ καθιέρωσαν το κλασικό μοντέλο του ατόμου, δηλαδή ενός πυρήνα με θετικά ηλεκτρικά φορτισμένα πρωτόνια και ουδέτερα νετρόνια (και τα δύο μεγάλης μάζας σωματίδια) και ελάχιστης μάζα5 αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια που περιστρέφονταν γύρω τους σε στοιβάδες. Τι ήταν όμω5 αυτό που κρατούσε τα πρωτόνια ενωμένα σφικτά στον πυρήνα τη στιγμή που ήταν ομώνυμα φορτισμένα (θετικά) και η ηλεκτρομαγνητική δύναμη τα απωθούσε μεταξύ του5; Η βαρύτητα ήταν πολύ ασθενική κατά μερικά εκατομμύρια δισεκατομμύρια, δισεκατομμύρια, δισεκατομμύρια, δισεκατομμυρίων φορές απ' όσο χρειαζόταν για να κάνει τη δουλειά (ένα δωδεκάκις εκατομμύρια φορές ασθενέστερη ή 10 στην 39η δύναμη).





Το 1968 πειραματιστές στο Γραμμικό Επιταχυντή του Στάνφορντ ανακάλυψαν ότι ούτε τα πρωτόνια ούτε τα νετρόνια ήταν στοιχειώδη, αλλά το καθένα αποτελούνταν από τρία άλλα σωματίδια, τα κουάρκ όπω5 τα ονόμασε ο Μούρεϊ Τζελ-Μαν. Αργότερα, καθώ5 η τεχνολογία επέτρεπε όλο και καλύτερους επιταχυντές σωματιδίων και όργανα, ανακαλύφθηκε μια στρατιά από υποατομικά σωματίδια. Οι επιστήμονες σιγά σιγά δημιούργησαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε στάνταρτ μοντέλο και το οποίο περιγράφει με απίστευτη ακρίβεια τον κόσμο του πολύ μικρού.
Το στάνταρτ μοντέλο προέβλεψε υποατομικά σωματίδια τα οποία οι επιστήμονες ανακάλυψαν αργότερα.




Σύμφωνα με αυτό υπάρχουν τρεις οικογένειες σωματιδίων ύλης, οι οποίες αποτελούνται από τέσσερα σωματίδια η καθεμία. Όλη η γνωστή ύλη αποτελείται από τα τέσσερα σωματίδια της πρώτης ομάδας, το ηλεκτρόνιο, το νετρίνο, το άνω κουάρκ και το κάτω κουάρκ. Οι άλλες δύο οικογένειες αποτελούνται από πολύ βαρύτερα, ασταθέστερα και εκ τούτου εξαιρετικά βραχύβια σωματίδια, τα οποία μπορούν να υπάρξουν σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες μόνο, πολύ υψηλότερες από την υψηλότερη θερμοκρασία που μπορούμε να βρούμε στο σύμπαν σήμερα (υπάρχουν μόνο στα εργαστήριά μας). Τα σωματίδια μέσα σε κάθε οικογένεια έχουν εξαιρετικά διαφορετικές ιδιότητες και χαρακτηριστικά όπως μάζα, φορτίο, σπιν, ενώ ανάμεσα στις οικογένειες τα σωματίδια διαφέρουν κυρίως ως προς τη μάζα, με τη δεύτερη και την τρίτη οικογένεια να είναι αυξανόμενα μαζικότερες. Όλα τα σωματίδια μάζας τα ονομάζουμε και φερμιόνια.
Τα σωματίδια της πρώτης οικογένειας σχηματίζουν την ύλη που βλέπουμε γύρω μας (ίσως και τεράστιες ποσότητες που δεν βλέπουμε). Έτσι, τα πρωτόνια σχηματίζονται από δύο άνω κουάρκ και ένα κάτω και τα νετρόνια από δύο κάτω και ένα άνω κουάρκ. Οπότε όλη η ορατή ύλη αποτελείται από τα δύο κουάρκ και ηλεκτρόνια, με τα νετρίνο να ταξιδεύουν συνέχεια αλληλεπιδρώντας ελάχιστα με την υπόλοιπη ύλη.






Τα κουάρκ συγκρατούνται μεταξύ τους για να σχηματίσουν πρωτόνια και νετρόνια από μια άλλη δύναμη που ανακαλύφθηκε, την Ισχυρή Αλληλεπίδραση. Μαζί της ανακαλύφθηκε μία ακόμη δύναμη, η Ασθενής, η οποία ευθύνεται για τη μετατροπή πρωτονίων σε νετρόνια, δηλαδή για τη ραδιενεργό διάσπαση. Για αυτές τις δυνάμεις δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα πριν, επειδή έχουν πολύ μικρή εμβέλεια που δεν βγαίνει και πολύ έξω από έναν ατομικό πυρήνα (η βαρύτητα και ο ηλεκτρομαγνητισμός έχουν άπειρη εμβέλεια).
Η Ισχυρή Αλληλεπίδραση μέσα στον πυρήνα του ατόμου είναι 137 φορές ισχυρότερη της ηλεκτρομαγνητικής και είναι αυτή που συγκρατεί τα πρωτόνια και τα νετρόνια μέσα στον πυρήνα ενάντια στη διασπαστική επενέργεια της ασθενέστερης ηλεκτρομαγνητικής. Η Ασθενής Αλληλεπίδραση είναι 10.000 φορές ασθενέστερη της Ισχυρής. Η βαρύτητα ξεχωρίζει από τις άλλες τρεις με το ελάχιστο μέγεθός της που την κάνει πολλά εντεκάκις εκατομμύρια φορές ασθενέστερη των άλλων. Αυτή και ο ηλεκτρομαγνητισμός έχουν άπειρη εμβέλεια, αλλά η βαρύτητα είναι μόνο ελκτική, οπότε δρα σωρευτικά μέσα στο σύμπαν και γι' αυτό, παρ' ότι η ασθενέστερη με τεράστια διαφορά, είναι τελικά η κυρίαρχη δύναμη σε συμπαντικές αποστάσεις.






Κατά το στάνταρτ μοντέλο οι δυνάμεις ανάμεσα στα σωματίδια ύλης ασκούνται με την ανταλλαγή άλλων σωματιδίων που ονομάζουμε σωματίδια αγγελιαφόρους. Για παράδειγμα, ανάμεσα στην ύλη ενός μαγνήτη και ενός κομματιού σιδήρου ανταλλάσσονται φωτόνια τα οποία προκαλούν την ηλεκτρομαγνητική δύναμη που τα έλκει. Όσα περισσότερα φωτόνια ανταλλάσσονται τόσο ισχυρότερη είναι η δύναμη. Η Ισχυρή Αλληλεπίδραση προκαλείται από την ανταλλαγή άλλων σωματιδίων ανάμεσα στα κουάρκ, των γλουονίων, ενώ η Ασθενής με ανταλλαγή μποζονίων Ζ και W. Για τη βαρύτητα όμως το στάνταρτ μοντέλο δεν προβλέπει κάποιο σωματίδιο. Θεωρητικά το σωματίδιο αυτό το ονομάζουμε βαρυόνιο (ή γκραβιτόνιο).
Το στάνταρτ μοντέλο είναι εξαιρετικά επιτυχημένο και περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια το σύμπαν στην κλίμακα του εξαιρετικά μικρού και τις τρεις από τις τέσσερις δυνάμεις της φύσης, ενώ δεν εφαρμόζεται σε μεγάλες αποστάσεις και στη βαρύτητα. Η σχετικότητα από την άλλη περιγράφει τη βαρύτητα σε συμπαντικές εκτάσεις με εξαιρετική ακρίβεια, αλλά καταρρέει όταν πάμε να την εφαρμόσουμε στον κόσμο του πολύ μικρού. Έχουμε λοιπόν δύο θεωρίες για τον ένα και μοναδικό κόσμο μας και αυτό είναι ενοχλητικό, καθώς δεν μπορεί να εξηγήσει τον κόσμο σε ακραίες καταστάσεις, όπως, για παράδειγμα, στην αρχή της γέννησής του ή στο κέντρο μίας μαύρης τρύπας, εκεί όπου τεράστιες μάζες και ελάχιστες διαστάσεις συνυπάρχουν.





Το ιερό δισκοπότηρο της σύγχρονης φυσικής είναι να δημιουργήσει ένα πλαίσιο κανόνων, μια θεωρία, η οποία θα εξηγεί το σύμπαν στο απείρως μικρό και στο απείρως μεγάλο, στο απόλυτο μηδέν και σε ακραία υψηλές θερμοκρασίες. Αυτή την ονομάζουμε θεωρία των Πάντων και μέχρι στιγμής μας διαφεύγει.




Το 1979 οι Στίβεν Βάινμπεργκ, Αμπντούς Σάλαμ και Σέλντον Γκλάσοου κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Φυσικής διότι κατόρθωσαν να ενοποιήσουν σε μία θεωρία την ηλεκτρομαγνητική και την ασθενή δύναμη. Η δύναμη ονομάστηκε ηλεκτρασθενής και η θεωρία επιβεβαιώθηκε στο εργαστήριο το 1983 όταν ανακαλύφθηκαν τα μποζόνια W και Z που αυτή προέβλεπε και με τις ιδιότητες που προέβλεπε. Η ηλεκτρασθενής θεωρία μας λέει ότι τόσο η ηλεκτρομαγνητική δύναμη όσο και η ασθενής αποτελούν διαφορετικές όψεις μίας και μοναδικής δύναμης. Τα σωματίδια W, Z και φωτόνια σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες αποκτούν ιδιότητες που τα κάνουν να συμπεριφέρονται με ενιαίο τρόπο, μεταλλάσσονται δηλαδή σε ένα και το αυτό σωματίδιο. Η ηλεκτρασθενής είναι μια ενοποιημένη θεωρία.




Οι επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι σε ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες γλουόνια, φωτόνια, W και Z ενοποιούνται και οι τρεις δυνάμεις ενοποιούνται σε μία. Δεν έχει διατυπωθεί η θεωρία αυτή ακόμα, η Μεγάλη Ενοποιημένη θεωρία. Σε κάθε περίπτωση όμως η βαρύτητα φαίνεται να είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση που δύσκολα θα ενοποιηθεί με τις άλλες δυνάμεις.





Και εδώ, στην αναζήτηση της θεωρίας των Πάντων μπαίνει στο παιχνίδι η θεωρία των χορδών. Να τι μας λέει με απλά λόγια: Τα πάντα αποτελούνται από μικρές μονοδιάστατες οντότητες ενέργειας που εύλογα ονομάζουμε χορδές. Οι χορδές έχουν μέγεθος μικρότερο από κάθε στοιχειώδες σωματίδιο, ύλης ή αγγελιαφόρου. Στην ουσία κάθε σωματίδιο είναι μία και μοναδική χορδή που πάλλεται. Τα σωματίδια διαφοροποιούνται μόνο από τον τρόπο με τον οποίο πάλλεται η χορδή που τα αποτελεί. Και το φωτόνιο και το γλουόνιο, και το ηλεκτρόνιο και τα κουάρκ και κάθε άλλο σωματίδιο είναι ένας διαφορετικός τρόπος με τον οποίο πάλλεται η χορδή.





Ας έρθουμε στην εύληπτη αναλογία που προαναγγείλαμε στην αρχή του άρθρου. Μπορούμε να θεωρήσουμε τις μικροσκοπικές χορδές που αποτελούν το σύμπαν μας ως χορδές μουσικού οργάνου. Όπως οι χορδές του οργάνου πάλλονται καθεμία με διαφορετικό τρόπο για να δημιουργήσει μια διαφορετική νότα, έτσι και οι χορδές της θεωρίας μας πάλλονται με διαφορετικό τρόπο για να δημιουργήσουν διαφορετικά σωματίδια. Και όπως οι νότες δημιουργούν στη συνέχεια τη μουσική, έτσι και τα σωματίδια δημιουργούν το σύμπαν.





Η θεωρία των χορδών, για να δημιουργήσει όλα τα γνωστά σωματίδια, απαιτεί από τις χορδές να πάλλονται σε 11 διαστάσεις. Εμείς μπορούμε να αντιληφθούμε μόνο τρεις χωρικές διαστάσεις και το χρόνο διότι οι υπόλοιπες επτά είναι κουλουριασμένες στον κόσμο του υπερβολικά μικρού. Ας χρησιμοποιήσουμε μια άλλη αναλογία: Βλέπουμε από πολύ μακριά ένα τεντωμένο σχοινί. Βλέπουμε ένα μονοδιάστατο αντικείμενο το οποίο έχει μόνο μήκος και πάνω στο οποίο κάποιος μπορεί να κινηθεί μόνο μπρος πίσω. Όμως για ένα μυρμήγκι πάνω στο σχοινί, η επιφάνεια φαίνεται δισδιάστατη, καθώς μπορεί να κινηθεί όχι μόνο μπρος πίσω αλλά και δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα πάνω στην καμπύλη επιφάνεια του σχοινιού. Για μας από μακριά, η διάσταση αυτή είναι καμπυλωμένη σε μια πολύ μικρή ακτίνα και δεν την αντιλαμβανόμαστε.





Η θεωρία των χορδών είναι σήμερα ένα μαθηματικό κατασκεύασμα το οποίο εν δυνάμει μπορεί να εξηγήσει το σύμπαν και να αποτελέσει τη θεωρία των Πάντων. Όμως τα μαθηματικά εργαλεία που έχουμε είναι ανεπαρκή αυτή τη στιγμή για την πλήρη ανάπτυξή της. Επιπλέον οι ιδιαίτερες προβλέψεις που κάνει πέρα από το στάνταρτ μοντέλο και τη σχετικότητα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβεβαιωθούν σήμερα με πείραμα ή παρατήρηση εξαιτίας των τεράστιων ενεργειών που απαιτούνται ώστε να φτάσουμε στον κόσμο του τόσο μικρού. Όμως οι επιστήμονες περιμένουν από το μεγάλο νέο ευρωπαϊκό επιταχυντή σωματιδίων CERN να μπορέσει να επιβεβαιώσει τη θεωρία μέσα στα επόμενα χρόνια. Επίσης τα νέα διαστημικά τηλεσκόπια ψάχνουν τις εσχατιές του σύμπαντος για τον ίδιο σκοπό.



Σήμερα η θεωρία των χορδών είναι περισσότερο φιλοσοφία παρά επιστήμη. Η κομψότητά της όμως είναι εξαιρετικά ελκυστική στους θεωρητικούς φυσικούς.